Buren

Buren is de jongste van de vier dorpen op Ameland en heeft een kleine 750 inwoners. Buren ligt midden op het eiland en ligt van alle dorpen het meest oostelijk. Verder oostelijk liggen de bekende Kooiduinen en ’t Oerd. Het Oerd is een prachtig natuurgebied en heeft het hoogste duin van het eiland, Oerblinkert genaamd. Aan de voet van het duin staat een schuilhut en bovenop het duin vindt men een informatiepaneel en een oriëntatietafel. Nog Oostelijker ligt natuurgebied De Hon. Dit is een strandlandschap, waarin veel verschillende vogelsoorten leven en een variatie aan plantengroei is. Buren was van oorsprong het dorp van juttende boeren. Het bestaan van deze boeren wordt weergegeven in en het Landbouw- en Juttersmuseum Swartwoude.

 

Het toerisme speelt voor het dorp een belangrijke rol.. De boeren deden naast het boer zijn, ook aan vissen, jagen en jutten. Het museum laat dit zien in de authentieke ingerichte boerderij met levendige voorstelling van het leven van de boeren rond 1900. Daarnaast worden verschillende strandvondsten tentoongesteld.

Buren heeft een aantal interessante bezienswaardigheden zoals o.a. het beeld Rixt van het Oer. Deze Amelander jutster leefde van schipbreuken en liet middels vuren schepen stranden aan de Amelander kust. 

Eén versie van het verhaal over Rixt van het Oerd gaat als volgt:

Rixt woonde op het Oerd in het oosten van Ameland. Niemand wist waar ze vandaan kwam, ze woonde in een hut gemaakt van wrakhout. Eens per jaar kwam ze in het dorp, maar sprak met niemand. Ze verzamelde wrakhout en zocht naar kruiden in de duinvallei. Daar brouwde de zeeheks toverdranken van. De mensen dachten dat Rixt met de duivel optrok en daarom meden ze haar. Strandjutters en vissers die toch op het Oerd moesten zijn, zeiden eerst gebeden op. Rixt zat vaak onder haar flarieboom (vlier) en ruilde wat gevonden goederen voor een oude koe.

Ze bond een lamp om de nek van haar koe en joeg het dier de duinen over. Schippers zetten koers naar het verraderlijke licht en de schepen sloegen op het zand te pletter. De volgende dag ging Rixt op zoek naar de aangespoelde goederen en ze beet zelfs opgezwollen vingers af om gouden ringen te bemachtigen. Ze heeft zelfs ooit benen afgehakt om een paar laarzen te bemachtigen, ze droogde ze bij de schoorsteen en de laarzen gleden na een tijd van de benen af. Op een dag in de herfst laat Rixt een brik stranden. De volgende ochtend ziet zij de enorme buit van vele sieraden. Dan ziet zij het lichaam van haar zoon Sjoerd, die vele jaren eerder van huis was weggelopen en van wie ze dacht hij al lang geleden was gestorven. Rixt valt dood neer naast haar zoon en een grote golf neemt beide mee de zee in.

De vervallen hut heeft er nog jaren gestaan en de knoestige oude vlier stond er nog langer. Er werden takken afgesneden en deze plantte men in eigen tuin. In najaarsnachten kan men bij oostenwind de stem van Rixt nog horen, die naar haar zoon Sjoerd roept.

 

Een andere interessante bezienswaardigheid is de Kooiplaats. 

De eendenkooi aan het einde van de Kooiweg direct buiten Buren is de enige nog overgebleven en in werking zijnde eendenkooi op Ameland. De eendenkooi stamt uit de tijd van de Nasssau’s zo rond 1705.

 

 

Nederlandse uitvinding

De eendenkooi is een Nederlandse uitvinding. De verschillende soorten eenden werden met name in de herfst en de winter gevangen. De eenden die na een drukke nacht van voedsel zoeken hun rust zochten in het zoete water van de vangplas van de eendenkooi werden nadien met voer naar de vangpijp gelokt. Afhankelijk van de windrichting bepaalde de kooiker welke vangpijp werd gebruikt. Met behulp van het kooikershondje lokte de kooiker de eenden in de val en werden ze nadien klaar gemaakt voor consumptie.

Rust

Om de eenden te kunnen vangen is absolute rust noodzakelijk rond de kooi. De kooiker had een ‘afpalingsrecht’. Dit betekende dat hij in een cirkel van ongeveer 1000 meter stilte mocht eisen. Dit werd met behulp van borden aangegeven.

Erfpalingsrecht

Op gezette tijden worden er demonstraties gegevendoor de huidige kooiker om een indruk te geven hoe dit vak vroeger werd uitgeoefend. Nog steeds geldt in een straal van 1000 het afpalingsrecht rond de Nassaukooi.


Lees meer: https://www.amelanderhistorie.nl/products/eendenkooi-op-ameland/

De Kooiplaats met de Nassau-eendenkooi is ook een bezoek waard. Tot 1930 was de eendenkooi en het bijbehorende Kooikershuis in bezit van de familie Oranje Nassau.

 

Buren heeft veel hotels, cafés, restaurants en winkeltjes.  Het toerisme speelt voor het dorp een belangrijke rol.Gaat men naar het westen vanaf Buren, bereikt men een kilometer verder het dorp Nes, het grootste dorp van het eiland.

Rating: 3.9047619047619 sterren
21 stemmen